يک دنياى بهتر: مراسم هشت مارس در ايران عليرغم تلاش رژيم اسلامى در جلوگيرى از هر مراسمى در نقاط مختلف برگزار شد. ابعاد برگزارى مراسم در شهرهاى مختلف چگونه بود؟ شعارها و قطعنامه ها کدامها بودند؟
نسرین رمضانعلی: اجازه بدهید قبل از هر چیز سرسختی و مبارزه جوئی جنبش آزادی زن را به همگی تبریک بگویم. دست تمامی دست اندر کاران و سازماندهندگان این مراسمها را صمیمانه میفشارم و درود می فرستم. به عزم و اراده هزاران فعال و مدافع حقوق زن که بخصوص در یکماه گذشته شبانه روز تلاش کردند. با تمامی موانع تراشی و مشکلات و احضارها و دستگیرها و اذیت آزارها٬ اما نشان دادند در عزم و اراده آنها برای جنبش آزادی زن خللى وارد نشده است. امسال جای فعالين زن که هم اکنون در زندانهای مخوف اسلامی هستند در این مراسمها خالی بود و یاران در خلا حضور آنها فریاد آزادی آنها را سردادند و اعلام کردند آزادی زن معیار آزادی جامعه است.
همانطور در مصاحبه های قبلی گفتم مصافهای و کشمکشها برای برگزاری روز جهانی زن از مدتها قبل از 8 مارس شروع میشود. امسال هم با نزدیک شدن هر چه بیشتر به این روز رژیم با ایجاد فضای رعب و وحشت می خواست اجازه ندهد این مراسمها برگذار شود. دهها جلسه فعالین حقوق زن از پیش برگزار شده و دهها طرح و نقشه کشیده شده است تا با کمترین هزینه بتوانند در این روز کیفر خواست خود را علیه رژیم زن ستیز اعلام دارند. تقریبا به تمامی تقاضاهائی که برای برگزاری مراسم در شهرهای مختلف ایران داده شده بود٬ از طرف سازمانهای سرکوبگر پاسخ منفی گرفت. در چند روز مانده به روز جهانی زن فعالین این عرصه را نه تنها تهدید بلکه احضار کردند تا این روز را نیز رژیم از سربگذراند.
اما بر خلاف تصور سران رژیم اسلامی٬ شاهد مراسمهای بسیار متعدد در چهار گوشه ایران در قالبها و اشکال مختلف بودیم.در آستانه روز جهانی زن بود که یکی بعد از دیگری فراخوانها برای گرامی داشت این روز اعلام می شود و بخشا به روی سایتهای خبری می آمد. مراسمهای روز جهانی زن در شهرهای: تهران٬ سنندج٬ اصفهان٬ رشت٬ پیرانشهر٬ مهاباد٬ گرگان٬ سقز٬ بانه٬ کاشان٬ نقده٬ تبریز و شهرهای دیگر برگزار شد. ابعاد برگزاری این مراسمها بدون تردید خیلی فراتر از اين است که من اشاره کردم. در تهران دهها مراسم برای گرامی داشت روز زن برگزار شد. از جمعهای مدافع حقوق زن گرفته تا جمعهای کارگری٬ هنری٬ دانشجوئی٬ مدنی و کانون وکلا مدافعین حقوق بشر که با جمع شدن دور هم و بحثهای گاها تند و تیز در مورد موقعیت زنان در جوامع اسلام زده و چه باید کردها و تغییر توازن قوا به نفع جنبش مطرح شدند. بحثهای دیگر در این جمعها اشکال و قالبهای مبارزاتی برای رهائی از جنگ٬ موقعیت فرودست و جنس دوم بودن زن٬ و برای رسیدن به آزادی و برابری بود. در اصفهان اگر چه در دانشگاه تلاش شد مراسمی گسترده برگزار شود در نهایت بخاطر فضای امنیتی مجبور شدند در خارج از شهر مراسمی برگذار کنند. مراسم دیگری که من مطلع هستم که برگزار شده است در یک جمع کارگری بود که با حضور خانواده ها بود. اساسا گذشته از گرامیداشت روز جهانی زن محور صحبتهای این دوستان حضور هرچه بیشتر زنان در جنبش کارگری بوده است.
سنندج شاهد چندین مراسم علنی بدون مجوز در سطح شهر بود. مراسم در پارک امیریه به فراخوان اردوی همبستگی زنان بود که نیروهای رژیم از همان ساعت اولیه محل را محاصره می کنند و مانع از تجمع می شوند. با این وجود جمعی از فعالین زنان با دادن قطعنامه و ابتکار عملهای جالب میخ را بر زمین کوبیدند که مراسم شان را برگزار کنند. اگر در سراسر دنیا به مناسبت روز جهانی زن تظاهرات و تجمع و سمینار و کنفرانس برگزار می شود٬ اين حق ماست که این روز را گرامی بداریم. در روزهای 17 و 18 و 19 اسفند بترتیب مراسمهای دیگری در خیابان ناصر خسرو و بازار تاناکورا این شهر برگذار شد و صدها نسخه از قطعنامه های که از پیش تهیه شده بود توسط فعالین در میان مردم پخش شد. در عین حال باید اینجا نیز اشاره کنم که چند روز پس از روز جهانی زن در سنندج مراسمهائی شبانه برگزار شده است. جمعهای حداقل 50 تا 60 نفر که مباحث داغ در مورد وضعیت زنان خانه دار٬ موقعیت زنانی که سرپرست خانواده هستند٬ قتلهای ناموسی٬ و برخورد نابرابر در تمامی عرصه های زندگی به زنان طرح شده است. در یکی از این جمع شدنها در شهر سنندج که بیش از 60 نفر حضور داشتند تم اصلی بحث برخورد مردان در جامعه به زنان بود. یکی از زنان چنین صحبت می کند: مردان خانواده کمتر از رژیم اسلامی برای ما در محدود کردنمان برای حضور گسترده تر و دخالت در سرنوشت خودمان نیستند. اگر چه قوانین ارتجاعی هستند اما مردان خانواده از همین قوانین تابعیت می کنند. محدودیت ایجاد می کنند که فعالیت کنیم. در ادامه بحث وی یکی دیگر چنین می گوید: اگر مردان خانواده فکر می کنند با رفتن به بازار و نیروی کار زنان را با قیمت ارزان فروختن٬ یعنی آزادی به من داده است و ایشان خیلی برابری طلب است اشتباه میکند. آزادی من زمانی است که بتوانم در عرصه های اجتماعی حضور داشته باشم و برای رسیدن به برابری و آزادی مانع من نشود و دستگیری من را بهانه نیاورد. زنان دراين جمعها تماما سخن گفتند و معترض به اثرات مردسالارى و انعکاس آن در خانواده بودند. در پایان این مراسم همسران به پاس احترام به همسران خود آنها را می بوسند. یک مراسم مشابه دیگری نیز برگزار شده و در مورد موقعیت زنان صحبت شده است. در پایان این مراسم که در منزلى برگزار شده است با هدیه کردن شاخه گلهای رز به زنانی که حضور داشتند به مراسم خود پایان می دهند.
در رشت نیز مثل سایر شهرها مراسمهائی برگزار شد و فعالین از روز 17 اسفند در مراسمهای متعددی به بحث و تبادل نظر پرداختند و از فعالین در شهرهای دیگر و اقدامات کمیته های دیگر برای که در این زمینه فعالیت می کنند قدردانی شد.
در کاشان یک جمع هنری مراسم روز جهانی را برگزار کردند و در این مراسم نقش و جایگاه ادبیات در عقب راندن فرهنگ پوسیده و ارتجاعی مورد بحث بوده است. طی این برنامه با چای و شیرینی از حاضرين پذیرائی شده است. در این جلسه بیش از 40 نفر حضور داشتند.
در تبریز مراسمی خانگی با حضور بیش از 30 نفر از فعالین کارگری صورت گرفته بوده که در این مراسم نیز بیشتر در مورد نقش جنبش زنان در جنبش کارگری و تاثیرات این دو جنبش برهم صحبت شده بود. البته چندین دانشجو نیز در اینجا حضور داشتند و عموم بحث در مورد این 3 جنبش و تاثیرگذاری آن بر تحولات آتی مورد بحث قرار گرفته است.
در سقز مراسم علنی با جسارت هرچه تمام تر در خیابانهای شهر برگزار شد و در این مراسم نیز قطعنامه پخش شد و فعالین این عرصه سخنرانی کردند. در سقز چندین مراسم در جمعهای چند ده نفره برگزار شده بود. از شبهای قبل و بعد از 8 مارس؛ همچنین در مهاباد٬ پیرانشهر٬ نقده٬ و ارومیه مراسمهائی برگزار شده بود. ابعاد برگزاری مراسمهاى امسال فکر می کنم خیلی بیشتر از سالهای قبل بود اما به درجه زیادی مراسمها در جمعهای کوچک دهها نفر بود.
در مورد قطعنامه ها و شعارها و خواستها باید بگوئیم تقریبا با تفاوتهای جزئی همه قطعنامه ها و بیانیه ها و سخنرانی ها در محکوم کردن آپارتاید جنسی٬ لغو پوشش اجباری٬ معیار آزادی یک جامعه آزادی زن است٬ حقوق برابر در ازای کار برابر٬ ستم بر زن موقوف است٬ پایان دادن به تبعیض جنسی٬ و محکوم کردن قوانین ضد زن را می شود در دهها قطعنامه ای که در مراسمهای شهرهای مختلف تصویب شد دید.
يک دنياي بهتر: چه ويژگى هايى مراسم هشت مارس امسال را از سالهاى قبل متفاوت ميکرد؟ نقاط ضعف و قوت اين مراسم و تلاشها کدامها بودند؟
نسرین رمضانعلی: سياست امسال رژيم تمرکز روى اين نبود که جار بزند روز جهانی زن "روز تولد فاطمه" است بلکه در رسانه ها از زاویه خود به بررسی روز جهانی زن پرداخت. امسال نیز همانند سالهای قبل تلاش کرد از برگزاری مراسمها جلوگیری کند اما در درون جناحهای حکومتی بصورت صورى بحث لغو حجاب اجباری مطرح شد. شکست طرحهای امنیتی متعدد سرکوب زنان یک تودهنی بزرگی بود که رژیم اسلامی از جنبش زنان خورد. در یک کلام رژیم خود را شکست خورده در این عرصه می داند. مسئله بعدی جناح دوم خرداد بود و امثال خانم فائزه رفسنجانی که فیلشان یاد هندوستان کرده یا دختر طالقانی که بعنوان "فعال زنان" سخنرانی کردند یا در رسانه ها مصاحبه هائی داشتند که دم از موقعیتر اسفبار زنان زدند و اشک تمساح ريختند.
بايد تصريح کرد امروز که یک بخش از سران رژیم به نام "اصلاح طلب" از موقعیت زنان صحبت می کنند و لغو حجاب اجباری حرف ميزنند و یا اینکه از دخالت در زندگی خصوصی مردم اظهار تاسف ميکنند٬ تنها نشاندهنده موقعیت شکننده رژیم است. آنها برای نجات حکومت اسلاميشان داد سخن ميدهند و خودشان شريک و مدافع آپارتايد جنسى هستند. در واقع امسال رادیکالیسم و سرسختی این جنبش بخشی از سران حکومت را به عقب نشینی واداشته است. همین جناح بیرون حکومتی ملی مذهبی تلاش داشتند و دارند مهر خود را به این جنبش بزنند و این جنبش را به کج راه ببرند. نگاهی به قطعنامه ها و بیانیه و شعارهای امسال که بیندازیم٬ میبینیم این جنبش به کل حکومت هیچ توهمی ندارد.
یکی از نکات مهم امسال حضور فعال کارگران در در مراسمها و جمع شدنها بود و تلاش داشتند بتوانند در این زمینه صحبت کنند. برای اولین بار شاید شخصا من شاهد بودم که فعالین کارگری تلاش می کردند هر چه وسیعتر در این روز شرکت کنند و سهمی بزرگ را در این بزرگداشت ها داشته باشند. بررسی موقعیت زنان بعنوان بخشی از جنبش کارگری و در عین حال ایجاد راههای برای حمایت کردن از هم در میان کارگران مورد بحث بود. امسال در هفت تپه برای برگزاری روز جهانی زن تلاشهای زیادی کردند. علیرغم احضار و دستگیری فعالین و کارگران نیشکر٬ در تبریز مراسمی که برگزار شد تاکید زیادی براین بود این جنبشها یعنی جنبش برای آزادی زن و جنبش کارگرى باید سر سرنوشت هم دخالت بیشتری داشته باشند.
در یک کلام از نظر من که چندین سال است بخصوص در رابطه با فعالیت داخل ایران بیشترین وقتم را گذاشتم٬ ابعاد برگزاری مراسمها امسال واقعا هم وسیع بود و هم رادیکال. نقطه قوت جنبش آزادی زن نفس اعتراضات هر روزه بوده و مبارزه اش را به روز جهانی زن خلاصه نکرده است. دهها جمع امسال مراسم 8 مارس را برگزار کردند که ارزیابی خود را نیز از موقعیت این جنبش دادند. افقهایشان را تلاش کردند روشنتر و شفافتر کنند و در عین حال راه را برای پیشروی بیشتر هموار کنند.
یکی از نقاط ضعفهای این جنبش بنظرم مثل جنبش کارگری پراکندگی آن است. بخشی از فعالین هرچند در ارتباط مستقیم هستند٬ اما وقتی در رابطه با حرکتهای مشخص می خواهند اقدام کنند٬ متوجه میشویم هنوز شاهد پراکندگی و نداشتن تشکل مستقل زنان در مراکز و شهرها هستیم. بخش عمده این پراکندگی توسط حکومت کاملا سرکوبگر تحميل شده است. بنظر من مانع دیگر گرایشاتی بازدارنده در خود جنبش زنان است که مدام تحت این شرایط سرکوب و سانسور و خفقان خود را بازتولید می کند. فقدان نهادهاى توده اى جنبش آزادى زن در هر شهر٬ نهادها و شبکه هائى که فعالين جنبش آزادى زن را در يک مقياس سراسرى مطرح کند و توده زنان را در تعيين سرنوشت خود بسيج کند٬ ضریب پتانسيل راديکال موجود این جنبش را پایین آورده است.
این را نیز اضافه کنم فعالین این جنبش هنوز بنظر من به عمق جامعه نرفتند. یعنی در واقع به آن بخش عظیم از زنان خانه دار٬ زنان کارگر٬ زنانی که در حاشیه شهرها زندگی می کنند٬ برای بسیج نیروی عظیم سرمایه گذاری نشده است. وظیفه ماست٬ وظیفه رهبران رادیکال و سوسیالیست درون جنبش زنان است که این نیرو را متشکل و سازمان بدهد.
يک دنياي بهتر: چگونه از هم اکنون بايد براى مبارزه اى همه جانبه عليه ستم بر زن تلاش کرد. مولفه هاى اصلى کدامها هستند؟ تاکيدات حزب چيست؟ چگونه بايد به جلو رفت؟
نسرین رمضانعلی: حزب در باره جوانب مختلف ستم کشی بر زنان صحبت کرده و پلاتفرم خود را اعلام کرده است. ما اعلام کرديم هیچ حکومتی اجازه ندارد نیمی از جامعه را بخاطر زن بودن تحقیر کند و از حقوق برابر محروم کند. ما براى بک برابرى کامل و يک رهائى همه جانبه تلاش ميکنيم. حزب اتحاد کمونیسم کارگری درعين حال از هر تغيير ولو کوچک به نفع زنان و بهبود موقعیت آنها حمايت ميکند و راسا تلاش دارد شعارهاى اين عرصه ها را توده اى کند. درعین حال نیز يک سياست ما نقد مستمر گرایشات درون این جنبش است که افق آزادى زن را محدود ميکنند يا به سياست بازان حرفه اى ميفروشند. ما تلاش کرديم افق روشنی پیش چشم این جنبش قرار دهيم تا در فردای هر تغییر و تحولی در جامعه ایران زنان بعنوان یک بخش نيرومند و مهم در صف انقلابی کمونیستی قرار بگیرند.
حزب در این چهارچوب است که جنبش برای آزادی زن را فراخونده که تشکلهای مستقل خود را ایجاد کنید. در مقابل قوانین ضد زن و مردسالارانه خودمان را سازمان بدهیم و تلاشهايمان را به آرمان سوسياليستى و يک جنبش جهانى متصل کنيم. این فشار کمونيسم کارگرى و جنبش راديکال زنان در ايران است بانيان دیروزی آپارتاید جنسی را به صرافت "دفاع از حقوق زن" انداخته است.
جذب فعالین جنبش برای آزادی زن در اولویت کار ما قرار دارد. نقد مستمر گرايشات راست يک کار ديگر ماست. تلاش براى ايجاد سازمان و تقويت افق برابرى طلبانه کار ديگر ماست. حضور در مبارزه براى نفى اختناق و پس زدن قوانين اسلامى و ايجاد تغيير در قانون به نفع زنان٬ و همزمان تقويت افق نفى نظام آپارتايد جنسى٬ از ديگر تاکيدات ماست. تنها با تقويت افق راديکال در جنبش زنان و سازماندهى یک نسل از رهبران راديکال است که در تحولات جامعه ایران می تواند دلمان قرص باشد که این جنبش را به کج راه نخواهند برد. اينجا از فرصت استفاده ميکنم و زنان راديکال و مبارز و برابرى طلب را به پيوستن به حزب و سازمان آزادى زن دعوت ميکنم. *
